Ağız ve Diş Sağlığı

Yazımızda kalp ve damar rahatsızlıklarla ilgili verilere bakarak açıklamak gerekirse hastalığın önemi aşağıdaki detayı ile bilimsel çalışmalara dayanarak izzah etmeye çalıştık;

Kalp-damar hastalıkları, erişkin bireylerin ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Dünya Sağlık Örgütünün istatistiklerine göre 1995 yılında yaklaşık 14 milyon insan, kalp-damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetmiştir.

Ağız sağlığının vücudun genel sağlık durumu üzerine etkileri olabileceği M.Ö 7.yüzyıldan beri bilinmektedir. Bugüne kadar yapılan araştırmalarda, periodonttis ve kalp-damar hastalıkları arasında ilişki olduğu ileri sürülmektedir. 2013 senesinde AAP ve EFP yayınladığı Workshop’ta periodontitis ve aterosklerotik kalp-damar hastalıkları arasındaki ilişkinin altını çizmiştir.

Oral enfeksiyonun MI ile ilişkisi olabilir mi? geleneksel risk faktörleri (sigara, dislipidemi, hipertansiyon, diabetes) hastaların büyük çoğunluğunda coroner aterosklerozu açıklamamaktadır. Kronik enflamasyona neden olacak lokalize enfeksiyon bu hastalarda kalp-damar hastalıklarının altta yatan mekanizması olabilir.

Periodontal hastalıklar da yaygın kronik enflamatuar hastlalıklar arasında önemli yer tutmaktadır. Gram-negatif anaerop ve fakültatif anaerop bakterilerin neden olduğu periodontitis, dişi çevreleyen yumuşak ve sert destek dokularda kalıcı hasarlara neden olarak dişin kaybedilmesine yol açmakta ve günümüzde de erişkin bireylerdeki diş kayıplarının başlıca nedeni olmayı sürdürmektedir.  

Periodontitis ve kalp-damar hastalıkları arasındaki ilişkinin varlığını düşündüren bulgular:

  1. Periodontal patojenerin aynı zamanda aterom plaklarında bullunmaları
  2. Periodontitiste etkili olan enflamatuvar medyatörlerin aterom plağı veya trombotik yapılarda da mevcut olması. Her iki hastalığın predispozan faktörlerinin ortak olması

Bazı kesitsel çalışmaların sonuçlarına göre akut MI geçirmiş hastaların ağız hijyeni (periodontitis, periapical lezyonlar, çürük, perikorontis) kontrol grubuna göre anlamlı derecede daha kötü olmuştur.

 Kötü ağız hijyeni ve MI arasındaki bu ilişki bilinen geleneksel risk faktörlerinden bağımsız görülmüştür. Dental enfeksiyonlar, ateroskleroz ve MI gibi kalp-damar hastalıkları için riski arttırmaktadırlar. Aterom plağında yapılmış polimeraz zincir reaksiyonu sonucunda P.Gingivalis, B.Forsythus, P.İntermedia, A.actinomycetemcomitans gibi Gram-negatif periodontal patojenlere rastlanmıştır.

Periodontal hastalığın ilerlemesinin kalp-damar hastalığı ile ilişkisi olduğu bilinmektedir. Ağızdakı daha fazla periodontitisli dişleri olan hastaların daha az sayıda periodonttisli dişleri olan hastalara göre daha fazla MI riski taşımaktadırlar. Ağıziçi enfeksiyonlar lipit metobolizmasında aterom plaklarının oluşmasına zemin hazırlayan değişiklikler yapabilir ve plazma fibrinojen düzeylerini arttırırlar.  

AAP ve EFP’nin 2013 Consensus raporunda belirtilen (periodontitisin, hastanın gelecekteki kalp-damar hastalıkları için ciddi risk oluşturmaktadır) sonuca ragmen, elimizde olan deliller periodontal hastalığın tedavisinin kalp hastalığı riskine olabilecek etkisi ile ilgili yorum yapabilmemiz için yetersizdir.

AAP- Amerikan Periodontoloji Akademisi
EFP- Avrupa Periodontoloji Derneği
MI- kalp krizi