18.11.2019

Sağlıklı Yaşamak için Aşı Olmalıyız

Çocukluk yıllarınızda sizleri de; “Uslu durmazsan iğneci amca sana aşı yapar ” sözleri ile korkuttular mı acaba? Sizlerde okullardaki aşı programlarında korku ile titreyerek, aşı yapana ağlayarak sarılıp, yüzümüzü buruşturarak “bittimi, hiç acımadı, korkmadım ki” sözleri ile arkadaşlarınıza sözüm ona destek olduğunuz mu? Bütün bunları yaşayan ben, yazıyı hazırlarken o günlerime döndüm bir anda. Oysa aşılar yaşamımızın vazgeçilmezleri arasında başları çekmelidir. Bu nedenle kış mevsimine hazırlandığımız şu günlerde, gelin birlikte, Aşı ile ilgili bilgilerimizi gün ışığına çıkaralım yeniden.

Bazı aşılarla, örneğin; Tetanos ve Hepatit B(Sarılık) aşıları ile doğmadan önce, daha annemizin karnında iken tanışırız. Tetanos aşısı olan annemiz hem bizi yeni doğan Tetanosundan hem de kendini gebelik tetanosundan korur. Kan ile bulaşan sarılık için de böyle düşünmeliyiz. Aşılarla bu tanışmamız yaşamımızın sonuna kadar sürer.  Sağlıklı yaşamamız için, bilgili ve bilinçli bir davranışla zamanında ve yeri gelince sağlık kuruluşlarına biz başvurmalıyız. Gelin aşı bilgimizi bir kez daha gözden geçirelim.

Baş Vurabileceğimiz Sağlık Kuruluşları Hangileridir? Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Ocakları, Kamu Sağlığı Dispanserleri, Verem savaş Dispanserleri  (verem aşısı için) Sağlık Grup Başkanlıkları, Anne Çocuk Sağlığı Merkezleri (anne ve çocukları için) ve Belediyelere bağlı Sağlık Kuruluşlarının yanı sıra Özel Sağlık Kuruluşları(dispanser-hastane)  ve Konu ile ilgili Hekimlerin Özel Muayenehanelerine başvurarak bilgi almamızın yanı sıra Aşılarımızı da olabiliriz. Eczanelerden konuyla ilgili bilgi alabiliriz. Onlar bizi ilgili sağlık kuruluşlarına yönlendirebilirler. Hekime danışmadan Aşı yapılmasının doğru olmayacağı kanısındayım.

Hangi Aşılar ne zaman yapılır? Sıralayalım;
•Gebe kadına, gebeliğinin son aylarında, doğumdan 10–20 gün önceye kadar Tetanos aşısı yapılır. Bu aşı bir bakıma zorunludur. Sağlık Bakanlığı bu konuda ülke genelinde bir bildiri ile sağlık kuruluşlarını yıllar öncesinden uyarmıştır. Bu aşı özellikle, sağlığa uygun olmayan koşullarda doğum yapmış anneyi-bebeği ölümcül olan tetanozdan korur.
•Gebe Kadına Hepatit B ve Grip Aşıları yapılması kararını Hekim verecektir.
•Bebek doğduktan sonra ilk günlerde, Hepatit B ve Tüberküloz (verem) aşıları yapılmaktadır. Bu uygulama düzenli ve zorunludur.
•Bebek 2 ayını tamamladıktan sonra 1 yaşına kadar birden fazla yapılması koşulu ile (hekim önerisine göre) sırayla;
DBT(Difteri Boğmaca Tetanos)  Karma Aşısı ve Çocuk Felci (Poliomiyelit) Aşısı, Hemophilus İnfluenza (menenjit gibi rahatsızlıklara yol açabilir.) aşıları yapılmalıdır. 1 yaşından sonra 5 yaşına kadar bu aşılar tekrarlanır.
•Bu arada KIZAMIK, KIZAMIKCIK, KABAKULAK aşıları birlikte yapılır. Yine bu yaşlar arasında gerekirse Suçiçeği, Menengokok Menenjit Aşıları da yapılmalıdır. Bu uygulamalar düzenli ve zorunludur.
•Okul Evresinde; önce başlanan aşılardan gerekenler tekrarlanır (Rapel Aşılama). Eğer KIŞ Gribi salgını varsa okul çocuklarına sonbahar ve kış aylarında koruma (tam olmasa da) ve hastalığı hafif geçirme ereği ile Grip aşısı yapılmalıdır.
•Bilindiği gibi Kedi, Köpek, Fare ve Memeli Vahşi Hayvan ısırıklarında Kuduz aşısı unutulmamalıdır.
•Yaşamımız boyunca 5 yıl aralıklarla (bazı aşılar 10 yıl aralıklarla yapılacak şekilde üretilmiştir) Tetanos aşısı olmalıyız. Oysa biz sağlıkçılar bile bu aşıyı nedense unuturuz. Ne zamanki elimize, ayağımıza bir paslı çivi batar, ya da paslı teneke çizer bir yerimizi telaşla hekime başvurur “eyvah şimdi ben kazıklı humma yani Tetanos olup ölecek miyim kasılarak” diye telaşa düşeriz. Onlar da bizi Tetanos Serumu yaparak, beraberinde penisilin vb. antibiyotikleri vererek tedavi etmeye çalışırlar. Oysa düzenli aşımız olursa, yara temizlenerek, bir doz aşı yaparak az bir maliyetle sağlıklı kalırız. Nerede yaşarsak yaşayalım, hangi iş ve meslekte olursak olalım, yeter ki; 5 Yıl Aralıklarla, Tek Doz Tetanos Aşısı Yaptırmayı unutmayalım.